Μπορείτε να ακούτε συχνά τη λέξη «εγωισμός» σε ένα εξαιρετικά αρνητικό πλαίσιο. Οι εγωιστές επιπλήττονται, παραβιάζουν τα συμφέροντα των άλλων, παρασύρονται μόνο από τους δικούς τους στόχους. Ωστόσο, σε ένα ψυχολογικό πλαίσιο, ο όρος αυτός συχνά αποκτά θετική συνειδητοποίηση και η παγκόσμια σκέψη γνώριζε τις έννοιες του «ορθολογικού εγωισμού». Η εμβάθυνση στην ιστορία της ιδέας θα σας βοηθήσει να το κατανοήσετε.
Ως φιλοσοφική έννοια, η εγωιστική λέξη (από το λατινικό εγώ - "Ι") σχηματίστηκε τον XVIII αιώνα. Ένας από τους θεωρητικούς του - Helvetius - διατύπωσε τη λεγόμενη θεωρία του "ορθολογικού εγωισμού". Ο Γάλλος στοχαστής πίστευε ότι η αυτο-αγάπη είναι ένα θεμελιώδες κίνητρο για την ανθρώπινη δράση.
Ο κλασικός ορισμός του εγωισμού λέει ότι αυτό είναι ένα σύστημα αξιών στο οποίο η προσωπική ευημερία είναι το μόνο κίνητρο για την ανθρώπινη δραστηριότητα. Αυτό δεν σημαίνει πάντα πλήρη παραμέληση των άλλων. Έτσι, ο Bentham υποστήριξε ότι η υψηλότερη ευχαρίστηση είναι η ζωή σύμφωνα με τα ηθικά πρότυπα της κοινωνίας (δηλαδή, η συμπεριφορά ενός εγωιστή δεν έρχεται σε αντίθεση με το καλό ολόκληρης της κοινωνίας). Όμως ο Ρουσό ανακαλύπτει ότι οι άνθρωποι δείχνουν συμπόνια και βοηθούν τους άλλους, μεταξύ άλλων και για να αισθάνονται ανώτεροι. Ο Μίλ έγραψε ότι στην πορεία της ανάπτυξης, το άτομο είναι τόσο σταθερά συνδεδεμένο με την κοινωνία που αρχίζει να το συνδέει με τις δικές του ανάγκες. Αντλώντας από παρόμοιες ιδέες από τον Feuerbach, ο Chernyshevsky έγραψε την Ανθρωπολογική του Αρχή στη Φιλοσοφία, εικονογραφημένη καλλιτεχνικά στο μυθιστόρημα Τι να κάνω;
Παραδοσιακά, ο εγωισμός αντιτάχθηκε στον αλτρουισμό (από το λατινικό αλλοτρίο - "άλλο"), αλλά η σύγχρονη ψυχολογία αποφεύγει μια τέτοια αντίθεση. Όσο ένα άτομο ζει στην κοινωνία, οι ανάγκες του διασταυρώνονται συνεχώς με τα συμφέροντα άλλων ανθρώπων. Οι θεωρητικοί των τελευταίων ετών ερμηνεύουν τον ορθολογικό εγωισμό ως την ικανότητα να εξισορροπήσουν τα οφέλη ορισμένων ενεργειών με δυσκολίες και να οικοδομήσουν σχέσεις μακροπρόθεσμα, διατηρώντας παράλληλα μια ισορροπία μεταξύ της φροντίδας για τον εαυτό του και τους άλλους.
Μιλώντας για τον εγωισμό ως πρόβλημα, συνήθως σημαίνουν υπερσυγκέντρωση στον εαυτό του, π.χ. εγωκεντρισμό. Αυτό συχνά γίνεται το αποτέλεσμα της ανατροφής, όταν οι γονείς επιδίδονται υπερβολικά και αδικαιολόγητα σε όλες τις ιδιοτροπίες του παιδιού. Μεγαλώνοντας και αφήνοντας τον περιορισμένο κόσμο της οικογενειακής φωλιάς, ο εγωιστής αντιμετωπίζει το γεγονός ότι ο κόσμος δεν περιστρέφεται καθόλου γύρω του. Τις περισσότερες φορές, στις προσωπικές σχέσεις, αυτοί οι άνθρωποι επιδιώκουν να βρουν έναν σύντροφο ο οποίος θα αναπαράγει ένα μοντέλο που είναι άνετο γι 'αυτόν: να θυσιάσει συνεχώς τα δικά του συμφέροντα για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του. Ως συμβουλή στους γονείς, οι ψυχολόγοι συνιστούν να καθοδηγούνται από τον ορθολογικό εγωισμό: να μάθουν να αρνούνται ένα παιδί, να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη του, αλλά να μην τοποθετούν το παιδί στην κορυφή της οικογενειακής ιεραρχίας.